Açıklama

Nitrik Asit

**Görünümü:** Renksiz Sıvı
**Kimyasal Adı:** Aqua Fortis, Niter Ruhu
**Kimyasal Formül:** HNO3
**Ambalaj Şekli:** 75 Kg. Bidonlarda, IBC’lerde, Dökme Tankerle

**Tanımı ve Kullanım Alanları:**

Nitrik asit, halk arasında kezzap olarak anılan kuvvetli bir inorganik asittir. Tuzları nitrat olarak anıldığından, nitrat asidi olarak da tanımlanmaktadır. HNO3 formülüyle gösterilen nitrik asidin %100’lük durumu mutlak nitrik asit olarak adlandırılır. Bununla birlikte, ticarette satılan ve %60-66 oranındaki nitrik aside ise adi nitrik asit, halk arasında kezzap denir. Ayrıca, nitrik asidin %69 oranına kadar olan kısmı dumansızdır; ancak bu yoğunluğun artmasıyla birlikte dumanlı hale gelir ve açık havada sis oluşturur.

Eski dönemlerde nitrik asit, güherçileden elde edilirdi. Ancak günümüzde, asidin patlayıcılardaki kullanımı ve her yerde bulunmaması nedeniyle farklı yöntemlerle üretilmeye başlanmıştır. Bu durum, sanayide oldukça geniş bir azot endüstrisinin doğmasına neden olmuştur.

Renksiz olan saf nitrat asidi, 86 derecede kaynar. Bunun yanı sıra, kararsız bir bileşik olduğundan oda sıcaklığında yavaş bir şekilde azot oksitlere dönüşür. Adi nitrik asit ise azot dioksit içerdiğinden genellikle kahverengi renktedir. Ayrıca, en kuvvetli asitlerden biri olarak nitrik asit, güçlü bir oksidasyon aracı olarak kullanılmaktadır. Bu etkiyle metalleri, tuzları ve serbest hidrojen oluşturur. Ek olarak, bazı metal ve ametallerle oksitleri meydana getirir. Klorhidrik asitle birleştiğinde ise altını çözen tek karışım haline gelir.

Azot endüstrisinin kurulmasıyla birlikte, sentetik olarak üretilen nitrik asit günümüzde çeşitli yollarla elde edilebilmektedir. Örneğin, amonyak, katalizatörler üzerinden gaz halinde havayla geçirilirken, havadaki oksijenle birleşerek azot oksidi oluşturur. Bu azot oksit, oksijen ve suyla birlikte nitrik aside dönüştürülmektedir.

Ayrıca, nitrik asit hava, azot ve oksijen karışımından oluşur. Norveç’te elektrik enerjisi oldukça ucuz olduğundan, bu gazlar elektrik enerjisiyle birleştirilmektedir. Bu yönteme Norveç metodu ya da Haber-Ostwald metodu denir. Bu yöntemde hava, uygun bir akım kullanılarak elektrik arkının oluşturduğu yüksek sıcaklık alanından geçirilir. Bu aşamada, azot ile oksijen birleşir ve azot oksit durumuna geçer. Ardından, soğuk bir ortamda tekrar oksijen ve su birleşip nitrik asit meydana getirir.

Nitrik Asit Kullanım Alanları

– Öncelikle, gübre üretiminin ana hammaddesidir.
– Ayrıca, metallerin saflaştırılmasında kullanılır.
– Bununla birlikte, metallerin dağlanması işlemi sırasında nitrik asit kullanılmaktadır.
– Nitrik asit, patlayıcı maddelerin üretiminde de önemli bir rol oynamaktadır.
– Ayrıca, pH indirgenmesi gereken su arıtma işlemlerinde nitrik asit kullanılmaktadır.
– Boya kimyasalları sektöründe ise nitrik asit önemli bir bileşendir.
– Ayrıca, dinamit üretiminde de nitrik asit kullanılmaktadır.
– Gümüş nitrat üretiminde ise yine nitrik asit önemli bir bileşiktir.
– Son olarak, elektro polisaj işlemlerinde nitrik asit sıkça kullanılmaktadır.